NPK gübresi, bitki büyümesi için gerekli olan üç ana maddenin karmaşık bir kombinasyonudur. Tarım endüstrisi, küresel gıda tedariği ve mahsul sağlığı için büyük ölçüde NPK gübrelerinin kullanımına dayanmaktadır. Mineral gübrelerin kullanımından kaynaklanan bu üretim artışı sonucunda dünya nüfusu neredeyse iki katına çıkmıştır.
NPK gübre bileşikleri
Bitkinin sağlıklı ve optimal büyümesi için birçok besine ihtiyacı vardır. Bu besinler olmadan, bitkiler tam potansiyeline ulaşamazlar. Hasat miktarı azalır ve hastalığa daha fazla maruz kalır. Bitkilerin onsuz yaşayamayacağı en önemli besinler, makro besinler olarak bilinir: azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K).
Çoğu durumda, topraklar, doğal olabilen veya aşırı ekim ve diğer çevresel faktörlerin bir sonucu olabilen bu maddeler açısından yetersizdir. Bir noksanlık varsa, optimum bitki büyümesi için uygun bir ortam yaratmak için toprağa besin maddeleri eklenmelidir.
Makro elementlerin (ana besinler) her biri, bitki beslenmesinde esastır ve bitki büyümesinde, genişlemesinde ve üremesinde önemli bir rol oynar.
Azot (N)
Azotun bitkilerdeki rolü
Azot, büyüme için gerekli olan birçok süreçteki ana bileşenlerden biridir. Özellikle azot, bitkilerin fotosenteze (bir bitkinin güneş ışığını alarak karbondioksit ve sudan şeker üretme süreci) geçmesine olanak sağlayan klorofil için gereklidir. Azot aynı zamanda amino asitlerin (proteinin temeli) önemli bir parçasıdır. Azot aynı zamanda enerji depolayan bileşiklerde de yer alır. Azotlu gübrenin kaldırılmasının tahıl hasadı üzerindeki etkisi, azot yokluğunda ortalama mısır hasadının %41, pirincin %37, arpanın %19 ve buğdayın %16 oranında azaldığını gösterdi.
Azot kaynakları
Azot atmosferden alınıp yararlı besinlere dönüştürülebilir veya toprakta doğal olarak bulunabilir. Bununla birlikte, optimum bitki büyümesi için yeterli olduğundan her zaman emin olmak daha iyidir. Aşağıdaki malzemeler NPK bileşiklerinde azot kaynağı olarak kullanılabilir:
NPK bileşiklerinde yaygın inorganik Azot kaynakları:
- üre
- amonyum nitrat üre
- Susuz amonyak (Anyhdrous Ammnia)
Ortak organik azot kaynakları:
- Gübre(Manure)
- organik gübre
fosfor (P)
Bu madde aynı zamanda sağlıklı bitki büyümesi, yapısal sağlamlık, ürün kalitesi, tohum üretimi vb. için gerekli olan bir takım fonksiyonlarda da önemli rol oynar. Fosfor aynı zamanda kök gelişimini ve çiçeklenmeyi arttırır ve bitki DNA’sı için gereklidir.
fosfor kaynakları
Azot gibi fosfor da organik ya da inorganik kaynaklardan elde edilebilir:
Fosforun yaygın inorganik kaynakları
Fosforun ana inorganik kaynağı fosfat kayalarıdır. Kırılmış fosfat kayası doğrudan toprağa uygulanabilir. Ancak bu taş bitki tarafından daha kolay emilebilecek şekilde işlenirse çok daha büyük bir etkiye sahiptir.
NPK bileşiklerinde yaygın olarak bulunan organik fosfor kaynakları:
- doğal gübre
- kompost
- biyosolidler
Potasyum (K)
Potasyum, çeşitli bitki büyüme ve genişleme süreçlerinde önemli bir rol oynar. Potasyum genellikle “kalite elementi” olarak adlandırılır. Çünkü boyut, şekil, renk ve hatta tat gibi kalite ile ilgili birçok özellikte rol oynar. Potasyum eksikliği olan bitkiler eksik büyür ve daha az verime sahiptir.
Potasyum kaynakları
Potasyum çeşitli organik ve inorganik kaynaklardan elde edilir:,
İnorganik kaynaklar
NPK’lı gübrelerde kullanılan potasyumun ana inorganik kaynağı potastır. Fosfat kayası gibi potas da dünyanın her yerinde çıkarılarak rafine bir ürün haline getirilir. Potasyum, potasyum sülfat, langbeinit ve granit tozundan da elde edilebilir.
Organik kaynaklar:
- Doğal gübre
- Kompost
- odun külü
NPK gübrelerinin üretimi
NPK gübreleri sıvı, gaz ve granül formda bulunur ve en yaygın çeşidi granüldür. Granül NPK gübresi üretmenin birçok yolu vardır. Farklı bileşenler ayrı ayrı üretilebilir ve özel formülasyonlarla birleştirilerek istenilen oranlarda besin maddesi elde edilebilir. Her bir granülün istenen oranlara sahip olduğu tam granüller yapmak da mümkündür. NPK gübre üretiminin en yaygın yöntemleri şunlardır:
- Boru ve reaktör granülasyon sistemleri
- Drum Granülasyon Sistemleri
- Mikser-kurutucu granülasyon sistemleri (Asia çamur mikseri ile birlikte)
- Disk Peletleme Sistemleri
- Spherodizer Granülasyon Sistemleri
- Priling Sistemleri
NPK gübreleri başlangıçta üç ana besin maddesinden yapılmış olsa da, değişiklikleri işleme esnekliği karışımda diğer mikro besinlerin kullanılmasına izin verir. Örneğin, NPKS, kükürt bakımından yetersiz olan topraklar için kükürt (S) içerir.
Özel gübreler veya belirli bir bölgedeki özel beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için formüle edilmiş gübreler de daha popüler hale geliyor.